Onderwerp: Euwe-Online 1999/2000 no.39
Van: "Wim Nijenhuis" <wimnij@xs4all.nl>
Datum: 16-2-2000 22:57
Aan:

INHOUDSOPGAVE:

INFORMATIE over EUWE-ONLINE, o.a het maken en lezen van PGN:

http://www.xs4all.nl/~wimnij/euwe/euwe.htm
--------------------------------------------------
Uit de uitslagen SGA. Michiel Verhoef
Vorken en spagaten. Arne Moll, Paul Janse
----------------------------------------------------
Uit de uitslagen SGA :
4e klasse B:
Euwe 7   - WSC 2    4 ­ 4 (reglementaire correctie)
Vanwaar deze correctie ? Wegens het opstellen van een niet gerechtigde
speler door WSC 2.
Michiel
---------------------------------------------------
Vorken en spagaten. Arne Moll

Naar aanleiding van de discussie tussen Janse en Witt legde ik een aantal
mensen de vraag voor, wat zij onder een 'vork' verstaan. Tot mijn niet
geringe verbazing liepen de meningen hierover nogal uiteen!
De een vond dat alleen een paard en een pion tot een echte vork in staat
zijn, de ander vond in principe iedere dubbele aanval een vork. "Een vork
wijst voor mij duidelijk naar voren", vond Christophe, maar toen ik hem
erop wees dat een echte, bestek-, vork ook omgekeerd kan liggen en toch een
vork blijft, was duidelijk dat er een andere definitie nodig was.
Ik vind dat een vork symmetrisch moet zijn. Dus: pionnen en paarden en
koningen (zie voor een voorbeeld hiervan de beroemde studie van Herbstmann
en Kubbel waarin een witte koning op g3 drie zwarte paarden op f2,f3 en f4
vorkt) vorken altijd. Dames, torens en lopers vorken alleen in gevallen
als: wit Dd6, zwart Tb8, Tf8; of wit Lg3, zwart Te1 Te5. In andere gevallen
is gewoon sprake van "dubbele aanval" (bijv. een witte Dd7 valt zwarte
pionnen op a7 en f7 aan).

De in Euwe-Online geintroduceerde term "spagaat" roept nieuwe vragen op.
Een paard op e4 vorkt c3 en f6 in de ware zin des woords, want een paard
heeft altijd slechts een bepaalde reikwijdte, maar het is tegelijk een
spagaat.

"De spagaat is een rechte lijn" (Christophe). Nu weten de ex-Memo spelers
nog wel dat Janse ooit een zeer geleerd artikel geschreven heeft over de
intrinsieke afstand van de paardensprong. Daar wil ik vanaf zijn.
"Een spagaat is een symmetrische dubbele aanval waarvan de kern en de twee
tandpunten op een lijn liggen. In andere gevallen vormen ze een
gelijkbenige driehoek." (Christophe) Ik zou dat willen precizeren tot: de
kern en de twee tandpunten moeten op een (schaak) *diagonaal* liggen. 
Het volgende voorbeeld verduidelijkt dat hopelijk: Pe4 valt c3 en f6 aan:
dit is vork EN een spagaat, want c3 en f6 liggen op een diagonaal (door
loper of dame in 1 zet te bewandelen); Pe4 valt c3 en g3 aan: dit lijkt mij
alleen een vork: c3 en g3 liggen weliswaar op een mathematische *lijn*,
maar ze kunnen niet door een dame of loper in 1 zet bewandeld worden.
Groetjes,
Arne
---------------------------------------------------------
Paul Janse schrijft:

"Een spagaat is een rechte lijn" (Christophe). Hier ben ik het mee eens.
Arne's introductie van de schaakdiagonaal in de definitie begrijp ik niet.
Visueel is Pe4 met c3 en f6 immers geen spagaat (het is een driehoek). Wel
Pe4 met c3 en g5. Het gaat m.i. om de mathematische lijn. Dat kan een
schaaklijn zijn, een schaakdiagonaal of nog iets anders, zoals in het
voorbeeld hierboven. Verder: Christophe's opmerking over gelijkbenige
driehoek impliceert dat Dd6 met Tb8 en Te7 geen vork is: de ene punt is
langer dan de andere. Daar valt wel iets voor te zeggen.

Anderzijds: toen ik Rob Witt het geval Pf6, De4, Kg8 voorlegde, een spagaat
dus, erkende hij dat dit ook een vork is (en wie zou dit willen ontkennen?).
Hierdoor komt de noodzaak van het begrip 'spagaat' eigenlijk te vervallen.
Het bezwaar tegen Dd6, Tb8, Tf4 als vork in mijn partij tegen Lesman berust
misschien dan ook wel meer op het feit dat een dame meer waard is dan een
toren. Ik vind ook, niet om meetkundige maar om algbraïsche redenen, dat
Td7, pion a7, h7 geen vork is. Een toren kan geen pionnen vorken, om over
een dame maar te zwijgen. Logisch: met een vork kan je niks prikken dat
kleiner is dan de punten!
Maar die driepaardenvork door een koning van Herbstman en Kubbel dan? Dat
is wel een vork, vind ik, de Mooiste Vork Aller Tijden. Maar je kan
eigenlijk ook niet zeggen dat een koning meer waard is dan een paard. De
waarde van een koning is Oneindig, en Oneindig is geen getal. De uitspraak
"Oneindig is groter dan 3" is wiskundig uiterst dubieus. Een koning kan dus
wel drie paarden vorken, maar een dame niet.
Groet,
Paul Janse
-----------------------------------------------------------------
groetjes,

=======================================================================
W.J. Nijenhuis        ||  WWW    : http://www.xs4all.nl/~wimnij/euwe/euwe.htm
wimnij@xs4all.nl      ||          (Euwe-Online)
=======================================================================